Σχολιανά 180 Το ευρωπαϊκό κουστούμι του ολοκληρωτισμού…

Γράφει ο Βασίλης Δημ. Χασιώτης 

«Η αυτοσυνείδηση ενός συγκεκριμένου Έθνους… είναι η αντικειμενική πραγματικότητα στην οποία το Πνεύμα της Εποχής επενδύει τη Βούλησή του. Απέναντι σ' αυτή την απόλυτη Βούληση τα άλλα επιμέρους εθνικά πνεύματα δεν έχουν δικαιώματα : αυτό το Έθνος κυριαρχεί στον Κόσμο…»

Hegel

Karl Popper : Η Ανοιχτή κοινωνία και οι Εχθροί της, εκδ. Δωδώνη, Αθήνα, 1982, Τόμος ΙΙ, σελ. 101

Ποια είναι η ουσία της ολοκληρωτικής ιδεολογίας;

< span style="font-family: Verdana,sans-serif;">Το ερώτημα ίσως να φαίνεται ότι έχει ΜΙΑ «αυταπόδεικτη» απάντηση, όμως, εξαρτάται, εν τέλει, από ποια.......

πλευρά κι από ποια προοπτική –κι ακόμα, ίσως, σε ποια ιστορική συγκυρία- το προσεγγίζεις.

Κατά τη δική μου άποψη, η λέξη «υπεροχή» (στην οποία ενσωματώνεται σε ένα ιδεολογικό επίπεδο και η έννοια της «επιτυχ ίας»), είναι η λέξη που μπορεί να περιγράψει την «ουσία» της ολοκληρωτικής ιδεολογίας.

Όχι βεβαίως μια οποιαδήποτε «υπεροχή».

Αναφέρομαι στην «υπεροχή», την «ισχύ», την «επιτυχία» που οδηγεί τον κάτοχό της, στην ΕΠΙΘΥΜΙΑ της ΚΑΤΑΚΤΗΣΗΣ ΤΟΥ «ΑΝΤΙΠΑΛΟΥ», με οποιοδήποτε κριτήριο κι αν ο� �ίζεται ο «αντίπαλος», και που πάντως, υστερεί αισθητά έναντι της «υπεροχής» και του βαθμού «επιτυχίας» του φιλόδοξου «κατακτητή».

Η «κατάκτηση», είναι η αναγκαία προσθήκη εδώ.

Κατάκτηση βίαιη ή συγκεκαλυμμένα ειρηνική, ένοπλη ή με άλλα μέσα, π.χ. οικονομικά, αδιάφορο. Όσοι «επιτ� �γχάνουν», αλλά δεν επιδιώκουν ταυτόχρονα την κατάκτηση του αντιπάλου τους, σαφώς δεν εμπίπτουν στον ορισμό μας.

Διότι, δεν λέω απλά να «νικήσεις» και να θέσεις «εκτός μάχης» τον όποιο «αντίπαλό» σου. Όχι!: εννοώ, ότι τον «αντίπαλό» σου, τον θέλεις εκεί, γονατισμένο, υποταγμένο σε σένα, κι ακόμα κάτι παραπέρα : ΕΦΕΞΗΣ ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΘΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ, ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΥΠΟ ΤΙΣ ΕΝΤΟΛΕΣ ΣΟΥ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΣΟ� �.

Αυτό είναι το γενικό περίγραμμα του «ολοκληρωτισμού» όπως εγώ το προσεγγίζω στο παρόν άρθρο, και για τους σκοπούς αυτού του άρθρου.

Στην Ευρώπη, παλιότερα, απ' την ίδια πάντως δύναμη που τότε και σήμερα φιλοδοξούσε να ηγεμονεύσει στην Ευρώπη, τη Γερμανία, αυτή η «υπεροχή» προσεγγίζονταν πιο «πρωτόγονα». Μετρούσαν τη κατατομή του προσώπου, τι μύτη είχε, τι ζυγωματικά, εν τέλει ποιο το αίμα που έρεε μέσα του.

Φυσικά, σήμερα, η τρέχουσα συγκυρία, δεν ευνοεί τέτοιες «τραχιές» μεθόδους.

Σήμερα θεσμοθετείται η «οικονομική επίδοση». Είναι η νέα «οικονομοανθρωπομετρία», αν μπορώ να την ονομάσω έτσι. Δεν ενδιαφέρει επί του παρόντος η εξέταση αν μεταξύ των οικονομικά «επιτυχημένων» και «αποτυχημένων» υπάρχει κάποια διαφορά στη σύνθεση του αίματος μεταξύ των μεν και των δε, ούτε τυχόν διαφορές στα ζυγωματικά τους, μετρά, απλά, η επιτυχία, Η ΠΑΣΗ ΘΥΣΙΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑ. (Αυτό το «ΠΑΣΗ θυσία», βεβαίως, μπορεί εύκολα κανείς να το ανιχνεύσει στις ιδεολογίες που στήριξαν, ηθελημένα ή όχι τον ολοκληρωτισμό, και μιας κάτω από τον τίτλο του άρθρου μου εκθέτω ένα παράθεμα από τον Hegel, κάποιος θα μπορ ούσε να ξεκινήσει απ' αυτόν, αν όχι από πολύ πιο παλιές φιλοσοφίες).

Και βεβαίως, κανείς δεν θα είχε καμία αντίρρηση να συζητά δημοκρατικά και σε πνεύμα συνεργασίας, το πώς μια χώρα θα μπορέσει να αυξήσει τις οικονομικές της επιδόσεις, αν τούτος ο καινοφανής θεσμός της οικονομικής διακυβέρνησης, που τείνει να καταστεί θεσμός τόσο ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ όσο και θεσμός διοίκησης ΚΑΙ των κρατών μελών της, δεν έμπαζε την ίδι α στιγμή, ΑΠΟ ΤΗ ΠΙΣΩ ΠΟΡΤΑ, τα χαρακτηριστικά του ολοκληρωτισμού που μόλις παραπάνω περιγράψαμε.

Η «ικανότητα οικονομικής επιτυχίας», όπως θεσμοθετείται, προβάλει τη «δίκαιη» απαίτηση, κάποιος που πετυχαίνει «καλύτερα» από σένα, να σε «εποπτεύει οικονομικά», έως ότου κι εσύ «κάποτε» θα μάθεις να επιτυγχάνεις τους στόχους που ο «οικονομικός σου επόπτης» θα σου θέτει.

Πολύ απλά, χρησιμοποιώντας λέξεις δανεισμένες από την (μικροοικονομική) επιχειρηματική και (μικροοικονομική και μακροοικονομική) οικονομική πραγματικότητα, όπως «απόδοση», «επίδοση», «παραγωγικότητα», «χρέος» κ.λπ., ντύνουμε το σώμα του ολοκληρωτισμού όπως αυτός έχει οριστεί, προκειμένου να κρύψουμε μια πραγματικότητα του παρελθόντος που τη νομίζαμε νεκρή και που προσπαθεί να ξαναβγεί στο φως της μέρας.

Όσο κι αν προσπαθούν να περιορίσουν τις εντυπώσεις ότι «το όλο πράγμα», δεν κρύβει καμία διάθεση «κυριαρχίας» αλλά «προσαρμογής» των πιο αδύναμων οικονομιών, θα πρέπει κανείς να έχει απωλέσει εντελώς την ικανότητά του ώστε να μη διαπιστώνει το φάντασμα του ολοκληρωτισμού που ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια του, και περισσότερο ακόμα από ένα φάντασμα, ΤΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΟΠΩΣ ΒΙΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΠΟΥ «ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ» ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΗΔΗ η «αρχή» αυτή, όπως π.χ. στην Ελλάδα. Υπό το πρόσχημα τ ης «οικονομικής αναποτελεσματικότητας» εφευρίσκονται στη κυριολεξία μέθοδοι ώστε να επιτρέπουν χώρες, ΥΠΟΤΙΘΕΤΑΙ ΕΤΑΙΡΟΙ ΚΑΙ ΑΥΡΙΑΝΑ ΜΕΛΗ ΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΥΤΗΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΟΝΤΟΤΗΤΑΣ, να μεταβάλλονται σε ΥΠΟΤΙΘΕΜΕΝΕΣ ΑΠΟΙΚΙΕΣ ΧΡΕΟΥΣ, διότι μόνο τέτοιες δεν είναι : ΕΙΝΑΙ ΠΛΗΡΕΙΣ ΑΠΟΙΚΙΕΣ, με κυβερνήσεις των οποίων οι υπουργοί (όπως μόλις πρόσφατα ο υπουργός Δικαιοσύνης κύριος Αντώνης Ρουπακιώτης είπε αυτό που όλοι μας πιστεύουμε) να υπογράφουν σχέδια Νόμων που τα συντάσσει η Τρόϊκα και τα ψηφίζει μια κοινοβουλευτική πλειο� �ηφία που καμώνεται ότι τάχα δεν γνωρίζει ότι ψηφίζει Νόμους όχι της ελληνικής κυβέρνησης, μα νόμους που συντάσσονται και επιβάλλονται από τη ξένη κατοχική δύναμη. Αυτή την ηγεμονία ζούμε στην Ευρώπη και βεβαίως στην Ελλάδα. Ένας ΗΓΕΜΟΝΑΣ που ονειρεύεται να ΚΥΡΙΑΡΧΗΣΕΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ, και μάλιστα, όχι απλά, να κυριαρχήσει, ΑΛΛΑ ΝΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΒΑΛΛΕΙ ΚΑΘ' ΕΙΚΟΝΑ ΚΑΙ ΟΜΟΙΩΣΗ ΤΟΥ.

Δεν θέλει απλά, μια κατάκτηση : θέλε� � μια πλήρη αφομοίωση.

Η Γερμανία δεν θέλει απλά την Ευρώπη : θέλει να την ΕΚΓΕΡΜΑΝΙΣΕΙ, θέλει να επιβάλει την ταυτότητα ΓΕΡΜΑΝΙΑ = ΕΥΡΩΠΗ.

Είναι αλήθεια, ότι ο αρχικός μας ορισμός για τον ολοκληρωτισμό, τούτη την εκδοχή –της αφομοίωσης-, που μας πάει ένα βήμα ακόμα πιο πέρα από την «κατ άκτηση», την άφησε απ' έξω, και πρέπει ήδη να την ενσωματώσει στον ορισμό του.

Είμαι απολύτως πεπεισμένος, πως αν ποτέ αυτό το πείραμα του εκγερμανισμού της Ευρώπης προχωρήσει αρκετά, τότε, ίσως, θα ξαναζήσουμε την αναβίωση και άλλων κριτηρίων αυτής της «υπεροχής» που σήμερα, ενίοτε διακρίνω ότι μετά δυσκολίας συγκρατούνται, όπως π.χ. η πρόσφατη δήλωση του κ. Χανς Γιόαχιμ Φούχτελ, ότι βάσει μελετών που έχει υπόψη του, στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, τη δουλειά 3.000 Ελλήνων θα μπορούσαν να τη φέρουν σε πέρας λιγότεροι από 1.000 Γερμανοί εργαζόμενοι –κάτι όμως «φυσιολογικό», για απογόνους «υπερανθρώπων». Βεβαίως σύντομα τα «μάζεψε», αλλά, σε μένα, μου φάνηκε ότι ο Γερμανός υφυπουργός απλά δεν μπόρεσε να συγκρατηθεί και να μη πει κάτι, διότι απλά δεν είναι ακόμα απολύτως ώριμες οι συνθήκες ώστε η Γερμανία να γερμανοποιεί τόσο πρόωρα τους στόχους που έχει υπόψη της στα πλαίσια της πανευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης, ένας όρος ευφυολόγημα, για να κρύψει το αληθινό προσωπείο της αληθινής «διακυβέρνησης».

Σίγουρα τη στιγμή αυτή στην Ευρώπη συγκρούονται πολλές σκέψεις. Δεν θα πω «οράματα», διότι το να αποκτήσει ένα «όραμα» στην Ευρώπη είναι το ζητούμενο. Η Ευρώπη από χώρος παραγωγής του πιο φιλόδοξου ίσως οράματος παγκοσμίως, δηλαδή τη δημιουργία μιας ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΑ ΕΝΙΑΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ, ΕΥΡΩΠΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ, που επιχειρή θηκε, πριν από 60 χρόνια περίπου, είναι η ίδια στην οποία είχαν εν τω μεταξύ, σταδιακά μια «αλλαγή χρήση γης», ώστε να τη μεταβάλλουμε στο νεκροταφείο εκείνων των οραμάτων. Το «όραμα» δεν είναι το δεδομένο, είναι το ζητούμενο. Όραμα σήμερα στην Ευρώπη δεν υπάρχει, αντίθετα υπάρχει ένα νέτος σκέτος οικονομισμός, και δεν μπορεί να υπάρξει όραμα, διότι στο επίπεδο της διακυβέρνησης λαών, το όραμα δεν είναι ένα θέμα «προς ανάπτυξη» σε μια έκθεση ιδεών : ή υπάρχει ως πραγματικότητα, και όταν αυτό συμβαίνει είναι κάτι που το αισθάνεσαι και το � �εις, ή δεν υπάρχει, οπότε και στη περίπτωση αυτή, η απουσία του είναι εξίσου αισθητή.

Πηγή: http://kafeneio-gr.blogspot.com/