Μπλε φεγγάρι αποκαλείται μια πανσέληνος που συμβαίνει σε ασυνήθιστη χρονική στιγμή. Τα περισσότερα έτη έχουν δώδεκα πανσελήνους, τις περισσότερες φορές μια κάθε μήνα.
Ωστόσο κάθε ημερολογιακό έτος περιλαμβάνει δώδεκα σεληνιακούς κύκλους και έντεκα ημέρες ακόμη. Αυτές αθροίζονται και ως αποτέλεσμα κάθε δύο ή τρια χρόνια έχουμε ένα επιπλέον φεγγάρι, φαινόμενο που συμβαίνει κάθε2,72 χρόνια.
Διαφορετικές ερμηνείες τοποθετούν το έξτρα φεγγάρι σε διάφορες περιόδους, ωστόσο αυτή η πρόσθετη πανσέληνος αποκαλείται σε κάθε περίπτωση «μπλε φεγγάρι»
Ο όρος έχει και μεταφορική σημασία, η οποία τονίζει τη σπανιότητα ενός φαινομένου. Χαρακατηριστική είναι η αγγλική έκφραση «once in a blue moon», που σημαίνει πως κάτι συμβαίνει πολύ σπάνια. Στο άλλο άκρο υπάρχει και μια πολύ κυριολεκτική σημασία καθώς ένα φεγγάρι μπορεί πράγματι να έχει χρώμα μπλε, εξαιτίας ατμοσφαιρικών διαταραχών. Πρόκειται για ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο κατά το οποίο το φεγγάρι (όχι απαραίτητα πανσέληνος) φαίνεται στα μάτια του παρατηρητή γαλαζωπό, εξαιτίας της ύπαρξης καπνού ή μορίων σ� �όνης στην ατμόσφαιρα. Κάτι τέτοιο παρατηρήθηκε μετά τις δασικές πυρκαγιές στη Σουηδία και τον Καναδά το 1950 και, αξιοσημείωτα, μετά την έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα το 1883, που είχε ως επακόλουθο να εμφανίζεται το φεγγάρι μπλε για μια περίοδο δύο ετών.
Ανάμεσα στα έτη 2005 και 2015 πραγματοποιήθηκαν (ή αναμένονται να πραγματοποιηθούν) τα παρακάτω μπλε φεγγάρια:
Α. Θεωρώντας μπλε φεγγάρι την τρίτη πανσέληνο σε μια εποχή τεσσάρων πανσελήνων:
19 Αυγούστου 2005
19 Μαΐου 2008
21 Νοεμβρίου 2010
21 Αυγούστου 2013
Β. Θεωρώντας μπλε φεγγάρι μια δεύτερη πανσέληνο σε οποιοδήποτε μήνα:
30 Ιουνίου 2007
31 Δεκεμβρίου 2009
31Αυγούστου 31 Ιουλίου 2015
Σημειώνεται πως το έτος 2018 (καθώς επίσης τα έτη 2037, 1961, 1942, 1999) αναμένεται μαύρο φεγγάρι (καθόλου πανσέληνος το μήνα Φεβρουάριο που είναι συντομότερος), και ως αποτέλεσμα θα υπάρξουν δυο μπλε φεγγάρια μες την ίδια χρονιά, τον Ιανουάριο και το Μάρτη. el.wikipedia.org
Το «διπλό» φεγγάρι του Αυγούστου
Το φαινόμενο των δυο Πανσελήνων μέσα στον ίδιο μήνα θα σημειωθεί ξανά το 2015
Η πανασέληνος της Παρασκευής, 31 Αυγούστου, είναι η δεύτερη που σημειώνεται μέσα στον ίδιο μήνα: το φαινόμενο θα σημειωθεί ξανά το 2015
Αν, ακούγοντας τις λαϊκές δοξασίες, τα «δυο φεγγάρια τον Αύγουστο» σας φαίνονται δυσοίωνα, μπορείτε να χαλαρώσετε. Το γεμάτο φεγγάρι που θα εμφανιστεί στον ουρανό τη νύχτα της Παρασκευής θα είναι ο τελευταίος «κακός οιωνός» του είδους για αρκετό καιρό αφού το φαινόμενο της «διπλής πανσελήνου» που παρατηρείται αυτόν τον μήνα δεν πρόκειται να επαναληφθεί μέσα στα επόμενα τρία περίπου χρόνια, ως τον Ιούλιο του 2015.
Φυσικοί και τεχνητοί κύκλοι
Η εμφάνιση δυο Πανσελήνων μέσα στον ίδιο μήνα είναι κάτι ανάλογο με ένα δίσεκτο έτος: δεν οφείλεται σε φυσικούς αλλά σε ημερολογιακούς λόγους. Ο φυσικός σεληνιακός κύκλος δεν ακολουθεί ακριβώς τον κύκλο του «τεχνητού» ηλιακού ημερολογίου που έχουμε υιοθετήσει εδώ στη Γη.
Αυτό συμβαίνει γιατί η Σελήνη ευθυγραμμίζεται με τον Ηλιο έτσι ώστε η επιφάνειά του ενός ημισφαιρίου της να φωτίζεται ολόκληρη– και να είναι ορατή σε εμάς ως Πανσέληνος – κάθε 29,3 ως 29,8 ημέρες. Καθώς το διάστημα αυτό είναι λίγο μικρότερο από τη διάρκεια των ημερολογιακών μηνών, η χρονική πορεία των γεμάτων φεγγαριών δεν συμβαδίζει απόλυτα με τη δική τους.
Ετσι, ανά χρονικές περιόδους και κατά τη διάρκεια των «μεγάλων» μηνών που διαρκούν 30 ή 31 ημέρες, η Πανσέληνος μπορεί να σημειωθεί δυο φορές – στην αρχή και στο τέλος τους. Αυτό σημαίνει ότι αν και τα «δυο φεγγάρια τον Αύγουστο» είναι τα πιο διάσημα, το φαινόμενο μπορεί να σημειωθεί σε οποιονδήποτε άλλο μήνα. Ο μόνος χαμένος είναι ο «κουτσός» Φεβρουάριος: οι 28 ή 29 μέρες του δεν του επιτρέπουν εξ ορισμού να απολαύσει δυο Πανσελήνους κατά τη διάρκειά του.
Κάθε περίπου 3 χρόνια
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους αστρονομικούς και μαθηματικούς υπολογισμούς, σε έναν κύκλο 19 ετών ή 228 ημερολογιακών μηνών, επτά ή οκτώ μήνες θα έχουν δυο Πανσελήνους. Με άλλα λόγια, το φαινόμενο του «διπλού φεγγαριού» μέσα στον ίδιο μήνα επαναλαμβάνεται κάθε περίπου τρία χρόνια – ή για όσους θέλουν περισσότερη ακρίβεια, κάθε 2,7 χρόνια κατά μέσο όρο.
Μερικές φορές μάλιστα συμβαίνει ο μήνας με τα δυο φεγγάρια να επαναληφθεί δυο φορές μέσα στον ίδιο χρόνο. Το φαινόμενο αυτό, το οποίο παρατηρείται όταν ο Φεβρουάριος τυχαίνει να μην έχει Πανσέληνο, είναι ακόμη πιο αραιό: θα παρατηρηθεί το 2018 και μετά ξανά ύστερα από 19 χρόνια, το 2037, όταν ο Ιανουάριος και ο Μάρτιος θα έχουν και οι δυο «διπλά» φεγγάρια.
Η Πανσέληνος που θα σημειωθεί επισήμως στις 16:58 της Παρασκευής, 31ης Αυγούστου αποτελεί «ζευγάρι» με εκείνη που είχε προηγηθεί στις 2 του μήνα. Το προηγούμενο «διπλό» φεγγάρι είχε εμφανιστεί παραμονή Πρωτοχρονιάς, στις 31 Δεκεμβρίου του 1999, και ήταν ακόμη πιο φαντασμαγορικό γιατί είχε συνοδευτεί από μια έκλειψη Σελήνης. Το επόμενο είναι «προγραμματισμένο» για την 31η Ιουλίου του 2015.
Ωστόσο κάθε ημερολογιακό έτος περιλαμβάνει δώδεκα σεληνιακούς κύκλους και έντεκα ημέρες ακόμη. Αυτές αθροίζονται και ως αποτέλεσμα κάθε δύο ή τρια χρόνια έχουμε ένα επιπλέον φεγγάρι, φαινόμενο που συμβαίνει κάθε2,72 χρόνια.
Διαφορετικές ερμηνείες τοποθετούν το έξτρα φεγγάρι σε διάφορες περιόδους, ωστόσο αυτή η πρόσθετη πανσέληνος αποκαλείται σε κάθε περίπτωση «μπλε φεγγάρι»
Ο όρος έχει και μεταφορική σημασία, η οποία τονίζει τη σπανιότητα ενός φαινομένου. Χαρακατηριστική είναι η αγγλική έκφραση «once in a blue moon», που σημαίνει πως κάτι συμβαίνει πολύ σπάνια. Στο άλλο άκρο υπάρχει και μια πολύ κυριολεκτική σημασία καθώς ένα φεγγάρι μπορεί πράγματι να έχει χρώμα μπλε, εξαιτίας ατμοσφαιρικών διαταραχών. Πρόκειται για ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο κατά το οποίο το φεγγάρι (όχι απαραίτητα πανσέληνος) φαίνεται στα μάτια του παρατηρητή γαλαζωπό, εξαιτίας της ύπαρξης καπνού ή μορίων σ� �όνης στην ατμόσφαιρα. Κάτι τέτοιο παρατηρήθηκε μετά τις δασικές πυρκαγιές στη Σουηδία και τον Καναδά το 1950 και, αξιοσημείωτα, μετά την έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα το 1883, που είχε ως επακόλουθο να εμφανίζεται το φεγγάρι μπλε για μια περίοδο δύο ετών.
Ανάμεσα στα έτη 2005 και 2015 πραγματοποιήθηκαν (ή αναμένονται να πραγματοποιηθούν) τα παρακάτω μπλε φεγγάρια:
Α. Θεωρώντας μπλε φεγγάρι την τρίτη πανσέληνο σε μια εποχή τεσσάρων πανσελήνων:
19 Αυγούστου 2005
19 Μαΐου 2008
21 Νοεμβρίου 2010
21 Αυγούστου 2013
Β. Θεωρώντας μπλε φεγγάρι μια δεύτερη πανσέληνο σε οποιοδήποτε μήνα:
30 Ιουνίου 2007
31 Δεκεμβρίου 2009
31Αυγούστου 31 Ιουλίου 2015
Σημειώνεται πως το έτος 2018 (καθώς επίσης τα έτη 2037, 1961, 1942, 1999) αναμένεται μαύρο φεγγάρι (καθόλου πανσέληνος το μήνα Φεβρουάριο που είναι συντομότερος), και ως αποτέλεσμα θα υπάρξουν δυο μπλε φεγγάρια μες την ίδια χρονιά, τον Ιανουάριο και το Μάρτη. el.wikipedia.org
Το «διπλό» φεγγάρι του Αυγούστου
Το φαινόμενο των δυο Πανσελήνων μέσα στον ίδιο μήνα θα σημειωθεί ξανά το 2015
Η πανασέληνος της Παρασκευής, 31 Αυγούστου, είναι η δεύτερη που σημειώνεται μέσα στον ίδιο μήνα: το φαινόμενο θα σημειωθεί ξανά το 2015
Αν, ακούγοντας τις λαϊκές δοξασίες, τα «δυο φεγγάρια τον Αύγουστο» σας φαίνονται δυσοίωνα, μπορείτε να χαλαρώσετε. Το γεμάτο φεγγάρι που θα εμφανιστεί στον ουρανό τη νύχτα της Παρασκευής θα είναι ο τελευταίος «κακός οιωνός» του είδους για αρκετό καιρό αφού το φαινόμενο της «διπλής πανσελήνου» που παρατηρείται αυτόν τον μήνα δεν πρόκειται να επαναληφθεί μέσα στα επόμενα τρία περίπου χρόνια, ως τον Ιούλιο του 2015.
Φυσικοί και τεχνητοί κύκλοι
Η εμφάνιση δυο Πανσελήνων μέσα στον ίδιο μήνα είναι κάτι ανάλογο με ένα δίσεκτο έτος: δεν οφείλεται σε φυσικούς αλλά σε ημερολογιακούς λόγους. Ο φυσικός σεληνιακός κύκλος δεν ακολουθεί ακριβώς τον κύκλο του «τεχνητού» ηλιακού ημερολογίου που έχουμε υιοθετήσει εδώ στη Γη.
Αυτό συμβαίνει γιατί η Σελήνη ευθυγραμμίζεται με τον Ηλιο έτσι ώστε η επιφάνειά του ενός ημισφαιρίου της να φωτίζεται ολόκληρη– και να είναι ορατή σε εμάς ως Πανσέληνος – κάθε 29,3 ως 29,8 ημέρες. Καθώς το διάστημα αυτό είναι λίγο μικρότερο από τη διάρκεια των ημερολογιακών μηνών, η χρονική πορεία των γεμάτων φεγγαριών δεν συμβαδίζει απόλυτα με τη δική τους.
Ετσι, ανά χρονικές περιόδους και κατά τη διάρκεια των «μεγάλων» μηνών που διαρκούν 30 ή 31 ημέρες, η Πανσέληνος μπορεί να σημειωθεί δυο φορές – στην αρχή και στο τέλος τους. Αυτό σημαίνει ότι αν και τα «δυο φεγγάρια τον Αύγουστο» είναι τα πιο διάσημα, το φαινόμενο μπορεί να σημειωθεί σε οποιονδήποτε άλλο μήνα. Ο μόνος χαμένος είναι ο «κουτσός» Φεβρουάριος: οι 28 ή 29 μέρες του δεν του επιτρέπουν εξ ορισμού να απολαύσει δυο Πανσελήνους κατά τη διάρκειά του.
Κάθε περίπου 3 χρόνια
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους αστρονομικούς και μαθηματικούς υπολογισμούς, σε έναν κύκλο 19 ετών ή 228 ημερολογιακών μηνών, επτά ή οκτώ μήνες θα έχουν δυο Πανσελήνους. Με άλλα λόγια, το φαινόμενο του «διπλού φεγγαριού» μέσα στον ίδιο μήνα επαναλαμβάνεται κάθε περίπου τρία χρόνια – ή για όσους θέλουν περισσότερη ακρίβεια, κάθε 2,7 χρόνια κατά μέσο όρο.
Μερικές φορές μάλιστα συμβαίνει ο μήνας με τα δυο φεγγάρια να επαναληφθεί δυο φορές μέσα στον ίδιο χρόνο. Το φαινόμενο αυτό, το οποίο παρατηρείται όταν ο Φεβρουάριος τυχαίνει να μην έχει Πανσέληνο, είναι ακόμη πιο αραιό: θα παρατηρηθεί το 2018 και μετά ξανά ύστερα από 19 χρόνια, το 2037, όταν ο Ιανουάριος και ο Μάρτιος θα έχουν και οι δυο «διπλά» φεγγάρια.
Η Πανσέληνος που θα σημειωθεί επισήμως στις 16:58 της Παρασκευής, 31ης Αυγούστου αποτελεί «ζευγάρι» με εκείνη που είχε προηγηθεί στις 2 του μήνα. Το προηγούμενο «διπλό» φεγγάρι είχε εμφανιστεί παραμονή Πρωτοχρονιάς, στις 31 Δεκεμβρίου του 1999, και ήταν ακόμη πιο φαντασμαγορικό γιατί είχε συνοδευτεί από μια έκλειψη Σελήνης. Το επόμενο είναι «προγραμματισμένο» για την 31η Ιουλίου του 2015.
Πηγή: http://www.ramnousia.com/
No comments:
Post a Comment